Nakon što su učenicima u III razredu u okviru nastavnog predmeta Tefsir prezentirani najvažniji termini ove znanosti i značenja njene terminologije, te glavne informacije o formi i sadržaju Kur’ana i metodama njegovog tumačenja, u IV razredu će se učenici upoznati s nekoliko najpoznatijih komentatora Kur’ana Časnog (mufessira) i njihovim djelima/komentarima (tefsirima) iz oblasti tradicionalnog (التفسير بالمأثور) i racionalnog tefsira (التفسير بالرأي).
Foto: Md Shairaf / unsplash.com
📜 Kako bi se učili načinima razumijevanja Kur’ana i spoznavanja njegovih značenja iz raznih spoznajnih perspektiva i aktualiziranja Kur’ana u drugim njegovim aspektima, učenici će čitati i prevoditi originalne tefsirske tekstove (fragmente tefsira), ističući specifičnost određenog tefsira i mufessira, te pravca kome pripada.
📌 Predmetni nastavnik će objasniti učenicima validne metodološke načine i sredstva u tumačenju Kur’ana; predstaviti im postupke, puteve kao i instrumente/sredstva valjanog deriviranja poruke Kur’ana iz samog Kur’ana, različitim pristupima kur’anskom tekstu na primjeru odabranih tefsira i mufessira.
– iz Nastavnog plana i programa medresa Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini (2021.)
Tematske cjeline/oblasti:
➡️ Tradicionalni tefsir (التفسير بالمأثور)
- Eṭ-Ṭaberī (tefsir جامع البيان عن تأويل آي القرآن) ✅
- Ibn Kesīr (tefsir تفسير القرآن العظيم) ✅
➡️ Racionalni tefsir (التفسير يالرأي)
- Ez-Zemahšerī (tefsir الكشاف عن حقائق التنزيل وعيون الأقاويل في وجوه التأويل) – jezičko-stilski tefsir
- El-Bejḍāwī (tefsir أنوار التنزيل وأسرار التأويل) – analitički tefsir
- Er-Rāzī (tefsir مفاتيح الغيب) – apologetski tefsir
- El-Qurṭubī (tefsir الجامع لأحكام القرآن) – šerijatskopravni tefsir
- Hakkı (tefsir روح البيان في تفسير القرءان) – sufijski tefsir
- ‘Abduhū (tefsir تفسير المنار) – savremeni reformistički tefsir
- Quṭb (tefsir في ظلال القرآن) – literarno-sociološki tefsir
- Muhammed Asad (prijevod i komentar Kur’ana The Message of the Qur’an/Poruka Kur’ana) – tefsirske studije muslimana na Zapadu i prevođenje Kur’ana kao tumačenje Kur’ana
⚠️ Napomena: Registrovanim članovima foruma dostupna su Ispitna pitanja sa odgovorima koja potpuno odgovaraju Nastavnom planu i programu iz 2021. godine (prate udžbenik: Ahmed Adilović, Tefsir - udžbenik za četvrti razred medrese, El-Kalem, Sarajevo, 2020.)
📗 Očekivane kompetencije koje će učenici razviti
Učenici će biti u stanju samostalno čitati (i prevoditi) klasične tekstove iz tefsira, otkrivati i raspoznavati metodologije tumačenja Kur’ana i, u konačnici, vlastitim trudom i naporom, pridržavajući se općeprihvaćenih metodologija u tefsirskoj nauci i njezinih izvora, razmišljati o Kur’anu (ili nekim njegovim dijelovima) i tumačiti ga.
📙 Udžbenici:
1. Ahmed Adilović, Tefsir - udžbenik za četvrti razred medrese, El-Kalem, Sarajevo, 2020.
2. Zijad Ljevaković, Tefsir 2 (udžbenik za medrese), El-Kalem, Sarajevo, 2000.
📗 Literatura:
1. Enes Karić, Tefsir (uvod u tefsirske znanosti), Bosanska knjiga, Sarajevo, 1995.
2. Ahmed Adilović, Velikani tefsirskih znanosti, Elči Ibrahim-pašina medresa u Travniku, Travnik, 2003.
3. Safvet Halilović, Osnovi tefsira, Islamski pedagoški fakultet u Zenici, Zenica, 2005.
4. Mehmed Handžić, Uvod u tefsirsku i hadisku nauku, Gazi Husrev-begova medresa u Sarajevu, 1972.
